Tuzla Piyade Okulu’nda düzenlenen Atatürk’ü Anma Töreni’nde, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve aynı zamanda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ebedi başkomutanı Mustafa Kemal Atatürk’ün ordusunda bir teğmenin, Atatürk’ün fotoğrafını yırtmasıyla başlayan kriz için Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) kararını verdi.
Odatv’nin edindiği bilgiye göre taraflar, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunda (YDK) savunma yaptı, yaşananları anlattı. Tarafları dinleyen YDK üyeleri, karıştığı iddia edilen yedi teğmenin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğini kesti.
Buna göre, Atatürk’ün fotoğrafını yırtan teğmen ile ona destek veren iki teğmen ve onlara tepki gösteren dört teğmen TSK’dan ihraç edildi.
KENAN EVREN GİBİ: BİR SAĞDAN, BİR SOLDAN
TSK’nın olaya tepki gösteren teğmenleri, Atatürk fotoğrafını yırtan teğmenlerle aynı kefeye koyması; olaya karışan tarafları ihraç etmesi akıllara 12 Eylül Darbesi’nin lideri Kenan Evren’i getirdi.
12 Eylül belgeseli için yapılan röportajda dönemin genelkurmay başkanı Kenan Evren, darbenin ardından gerçekleştirilen infazlar hakkında şöyle söyledi:
“İlk idam kararı geldi önümüze. Ve dedik ki: Sağcı solcu yok. Mümkünse bir sağcı bir solcu, iki sağcı iki solcu. Neyse, kaç tane çıkmışsa ikisini beraber yapalım. Sonra demesinler ki bize: ‘Bu gelen yönetim efendim sağı tutuyor, solu tutuyor.’ gibi… Töhmet altında kalmayalım. Üzülüyoruz tabii. Bir insanı idam etmek kolay değil. Fakat o idam ettiğimiz kişi, belki 15-20 kişinin hayatına son vermiş. Öyle kimseler geliyor önümüze. Onun için kılımız kıpırdamadan bunu yapıyorduk.”
12 Eylül Davası’nda sanık yatağından savunma yapan Evren, 2012 yılında mahkemeye “Adaletli olsun diye bir sağdan bir soldan dedim. Bir sağdan, bir soldan asarak tarafsızlığımızı gösterdik” şeklinde bir savunma yaptı.
17’Sİ SOLDAN SEKİZİ SAĞDAN 50 İDAM
12 Eylül’de 517 kişi ölüm cezasına çarptırıldı ve 50 kişi (24 adli suçlu, 17 sol, 8 sağ, 1 ASALA militanı) idam edildi.
Takvimler 9 Ekim 1980’i gösterdiğinde sol görüşlü Necdet Adalı ile ülkücü Mustafa Pehlivanoğlu idam edildi.
Darbe öncesinde bir askeri inzibat erini öldürdüğü gerekçesiyle hüküm giyen 17 yaşındaki Erdal Eren’e de idam cezası verildi. Eren’in idam hükmü, Yargıtay tarafından iki kez iptal edilmesine rağmen Milli Güvenlik Konseyince onaylanan kararla ve yaşı büyütülerek 13 Aralık 1980’de Ankara Ulucanlar Cezaevi’nde infaz edildi.
Kenan Evren’in Eren için söylediği “Asmayalım da besleyelim mi?” ifadesi, 12 Eylül’ün sembol ifadeleri arasında yer aldı.
İDAM EDİLEN SOLCULAR
7 Ekim 1980 – Necdet Adalı
25 Ekim 1980 – Serdar Soyergin
13 Aralık 1980 – Erdal Eren
10 Haziran 1981 – Veysel Güney
25 Haziran 1981 – Ahmet Saner
25 Haziran 1981 – Kadir Tandoğan
20 Ağustos 1981 – Mustafa Özenç
13 Mart 1982 – Seyit Konuk
13 Mart 1982 – İbrahim Ethem Coşkun
13 Mart 1982 – Necati Vardar
23 Ocak 1983 – Ali Aktaş
29 Ocak 1983 – Ramazan Yukarıgöz
29 Ocak 1983 – Ömer Yazgan
29 Ocak 1983 – Erdoğan Yazgan
29 Ocak 1983 – Mehmet Kambur
7 Ekim 1984 – İlyas Has
25 Ekim 1984 – Hıdır Aslan
İDAM EDİLEN SAĞCILAR
7 Ekim 1980 – Mustafa Pehlivanoğlu
4 Haziran 1981 – Cevdet Karakaş
27 Mart 1982 – Fikri Arkan
30 Nisan 1982 – Cengiz Baktemur
13 Ağustos 1982 – Ali Bülent Orkan
30 Ocak 1983 – Ahmet Kerse
5 Haziran 1983 – Halil Esendağ
5 Haziran 1983 – Selçuk Duracık
Oğuz Ok
